CENGIZ DEGERLEME UFRS Degerlemede Dogru Adres

Koronovirusun konut satislarina Etkisi

2020 yılının ilk iki ayında yükselen, üçüncü ayında ise sabit kalan konut satışları, Nisan ayında sert geriledi. TÜİK verilerine göre Nisan ayında Türkiye genelinde satılan konut sayısı 42.783 oldu. Konut satışlarının bu rakkamlarda kalması geçen yılın aynı ayına göre satışların yüzde 55 azaldığı anlamına gelmektedir.

Konut satışları frekansı incelendiğinde ülkemizdeki konut satışlarının periyodik olarak Ocak ve Şubat aylarında yapılan satışlar diğer aylarda yapılan satışlara göre daha az olmaktadır. Yılın Kasım ve Aralık ayları ise yıl içindeki en fazla satış yapılan aylar olarak dikkat çekmektedir. Konut satışlarını önceki aya göre kıyaslamak yerine önceki yılın aynı ayı ile kıyaslamak daha karşılaştırmak açısından daha iyi bir yöntemdir.

Korona virüsün konut satışlarına etkisini doğru analiz edebilmek için analizi uzun vadeli yapmak gerekmektedir. TÜİK konut satış verilerini 2008 yılından bu yana verilmektedir. Tabloda konut satışlarını yıllık bazda görülebilmektedir.

Ekonomideki yavaşlama nedeniyle 2019’un ilk yarısındaki konut satışlarında 2018 yılınının aynı dönemi ile karşılaştırıldığında sert bir gerileme görülmekteydi. 2008-2012 döneminde çeyreklik bazda, 2013 ve sonrasında ise aylık bazda veri açıklandığında 2019 yılına oranla görülmekte oaln yüzde 55’lik gerileme, yıllar bazlı değerlendirmedeki en büyük düşüş olarak dikkat çekmektedir. Nisan ayında satılmış olan 42.783 adet konut ise TUIK verilernin açıklanmaya başladığı günden beri bir ay içinde satılan en düşük konut sayısı olarak görülmüştür.

2020 yılı Mart ayında 81 il geneli toplam 108 bin 670 konut satışı yapılmıştı. Korono Virüs pandemisinin konut satışlarına etkilerinin yeni hissedildiği dönem olan 2020 Mart ayında konut satışlarında dikkat çeken nokta Türkiye genelinde konut satışlarının 2019 yılı konut satışları aynı ayına göre % 3,4 oranında artmış olmasıydı. Bu konut satışlarında ise ikinci el konutlara ilginin arttığı 74 bin 581 iikinci e konutun satıldığı görülmekte idi. oldu.

Konut satışlarındaki gerilemede en büyük payın ipotekli satışlar dışında kalan satışlar olduğu görülmektedir. 2020 nisan ayında ipotekli satışlarda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24 gerileme görülmekte iken, ipotekli satışalar dışındaki satışlarda yüzde 65 oranında bir gerileme görülmektedir.

Yeni proje satış ve ikinci el satış rakkamlarına bakıldığında ise ikisinde de sert düşüş olmakla birlikte yeni proje satışlarının biraz daha hızlı olarak düştüğü gözlemlenmektedir. Yeni proje satışlarıınnı 2020 Nisan ayında, 2019 Nisan ayına göre 61, ikinci el satışlar yüzde 52 oranında gerilediği görülmektedir. 2020 yılının Nisan ayında 14.848 yeni konut satılırken, ikinci el satışlar 27.935 olarak kaydedildi.

Konut satışları tablosu incelendiğinde konut satışlarındaki bu gerilemenin büyük ölçüde sağlık tedbirlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ancak özellikle 2019’da yeni proje satışlarındaki sert gerileme nedeniyle, 2020 yılında daire stoklarında ciddi bir birikme olduğu inşaat sektörünün özellikle yeni konutlarda pandemi ekonomisinden çıkılsa bile, bunun bireylerin ekonomilerinde yarattığı hasar sebebi ile yeni proje satışlarında canlanma için biraz daha bekleneceği düşünülmektedir.

2020 Yılı ilk dört ayındaki toplam konut satışı yaklaşık 384 bin adet ve 2019 yılı ile karşılaştırıldığında yüzde 9 daha yüksek olduğu görülmektedir. Önümüzdeki birkaç ay bu oranın biraz daha aşağı indiğini göreceğiz ancak, izleyen dönemde toparlanma başlayacaktır.

Koronovirusun ofis satislarina Etkisi

Ofis projelerinde Son dönemde önemli oranda stokun yaşanmaktaydı. Covid pandemisi ile birlikte bir darbe daha yaşandı. Pandemi ile birlikte iyice artış kazanan evden çalışma süreci, mevcut ofisleri boşaltırken, satılan veya kiralanan ofislere ilgiyide aynı oranda azalltı.
Koronovirusun ofis satislarina Etkisi özellikle evden çalışma ile birlikte gelen yeni çalışma düzeni ile iyice kendini hissettirirken,ilerleyen süreçte de Kiralık ofis fiyatlarında indirim beklentisinin en çok ofislerde göstereceği tahmin edilmektedir. Kirada olan ofislerde kalan firmalar kira tarifelerinde indirimin yanında, özellikle bir kısnm personelin evden çalışmasının ağırlık kazanması ile bilikte daha küçük metrekarede ofisleri tercih edecekleri düşünülmektedir. Yüksek fiyatlı ofislerden, daha mütevazi ve küçük metrekareli ofislere geçişler olabileceği gibi bazı şirketlerin maliyetleri gözeterek mevcut ofisini de paylaşım esaslı kullanıma açarak maliyetleri azaltmayı alması yeni bir iş alanı açılmasına zemin hazırlayacaktır. Ofis tutma talebinde görülecek olan düşüş ile birlikte kiralık ve satılık stok oranlarının yüzde 30’ların üzerine çıkması beklenmektedir.

Koronovirusun dükkan ve satislarina Etkisi
Koronovirusun dükkan ve satislarina Etkisi göz önüne alındığında koronavirüs pandemisi nedeniyle müşterilein açık alanlara ilgisinin arttığı, son zamanlarda yüksek kira ve m2 fiyatları ile cazibesini bir ölçüde yitiren caddelerin markalar için tekrar cazibe merkezi olduğu gözlemlenmektedir.
Perakende sektörünün yeniden avmler yerine caddelere eğilim göstermesinin ana gerekçesi olarak, pandemi ile birlikte tüketicinin kapalı ortamlara mesafeli yaklaşması ve açıkm alanları tercih etmesi. Ayrıca AVM’lerdeki kira bedelleri ve yüksek ortak giderlere olan eleştirel bakış açısı ve caddelerin daha geniş çalışma mesaisi sunması perakendeciyi caddeleri tercih etmesini sağlıyor.
Kapalı alışveriş merkezlerinde yoğünluklu olarak kiracı olan pekçok markanın, pandemi ile birlijte tüketicinin eğilimleri doğrultusunda caddelerde yer arayışına girdiği, bazılarının ise dükkanları tuttuğu bilgisine ulaşıldı. Koronavirüs pandemisi sebebi ile başta İstanbul’un gözde caddelerinden bağdat caddesi, istiklal caddesi olmak üzere pandemi sonrasında düşen taleğ ile birlikte dükkan fiyatlarının yüzde 30 oranın da düşmesi ile birlikte markaların bu bölgelere yatırım iştahını artırdı. Gayrimenkul sektör temsilcileri ile yapılan görüşmelerde, halihazırda azalan talep ile birlikte boş dükkan sayısının fazla olduğu Bağdat Caddesi gibi pek çok caddede pandeminin normalleşme sürecine girilmesi ile birlikte yüzde yüzlere yakın doluluk oranının yaşanmasını bekliyor.

Örnek ofis degerleme raporu ve makine ve gayrimenkul degerleme raporu Referans listesine ulaşabilirsiniz.