Makine kapasite hesaplamasinda dikkat edilecek hususlar
Makine kapasite raporu hazırlanması aşamasında dikkat edilecek birçok husu bulunmakta ve makine kapasitesinin belirlenmesinde öncelikli olarak Ön kapasite raporu hazırlanması gerekmektedir. Ön kapasite raporu hazırlanması aşamasında bir firmanın, tesisin veya fabrikanın mevcut makine parkı değerlemesinin yapılması aşamasında başvurulacak kriterler arasında bulunmaktadır. Makinenin veya ekipmanın kapasitesinin hesaplanması işlemi uzmanlık ve yetkinlik gerektiren bir işlem olup, spk lisanslı mmakine mühendisleri tarafından yapılması tavsiye edilmektedir.
On kapasite raporu
Ön kapasite raporu, tamamen yeni kurulmakta olan işletmeler için düzenlenmektedir. Ön kapasite yaptırmak belirli bir zorunluluk olmayıp üyelerin taleplerine bağlı olarak hazırlanmaktadır. Ön kapasite tesbiti için odaya yapılacak talepte, işyerinin Odaya tescil ettirilmesi, binanın inşaatının tamamlanma aşamasında veya kiralanmış olmas gerekmektedir. Resmi belgelerle kanıtlanmış olan bu husus vesikalar kiralamada kiralama sözleşmesi, diğer hallerde arazi veya bina mülkiyetinin tapusu, inşaatta ise belediyeden yapı ruhsatı,b elediye hududları dışında ise ilgili mercilerden alınmış ruhsat ve tasdikli projeler bulunmaktadır.
Ön kapasite raporu hazırlama aşamasında işyerinde su ve elektrik enerjisinin mevcut olması veya teminine dair ilgili kurumlarla ilgili olarak mukavele yapılmış bulunması şarttır. Ön kapasite talebinde yer alan makina ve tesisatın degerlemesi aşamasında tamamı ithal yolu ile temin ediliyorsa; gayri kabili geri dönüşü olmayan akdeditifin açıldığının belgelendirilmesi gerekmektedir. Tamamı yurt içinden temin edilmiş olan makina ve tesisatın, talep sahibi üyenin Odaya tescil ettirilmiş işyerinde mevcut veya imalatçı firma ile sipariş anlaşmasının olması ve talep sahibi firma mülkiyetinde bulunduğunun belgelendirilmesi gerkmektedir.
Makina ve tesisatın degerlemesi aşamasında kısmen yurt dışından, kısmen de yurt içinden temin edilmesi halinde; yurt içinden temin olunanların imalatı tamamlayan makineler olması esastır. Ön kapasite raporlarının kapasite yönünden geçerlilik süresi (yukarıdaki şartlar geçerli olmak üzere) bir yıldır. Bu süre içinde kurulup çalışmaya başlamayan ve bu sebeple kati kapasitesini yaptırmamış olan tesislerin ön kapasiteleri iptal olunur. Aynı tesis için ikinci bir ön kapasite tesbiti yapılamaz ve rapor tanzim edilemez. Ön kapasite raporu düzenlenmesinde mevcut kriterlere uyularak kapasite hesapları yapılır ve kapasite raporu düzenlenir. Kriter mevcut değil ise kapasite hesapları fizibilite değerlerine göre veya tahmini üretim programına göre ve genel kapasite raporları tesbit kriterleri dahilinde yapılır. Ön kapasite raporları düzenlenirken binanın, elektrik ve su bağlantılarının durumu, yerli makinaların montajına başlanması ve ithal makinalarla ilgili akreditif açılması durumlarıyla ilgili yukarıda maddelerde geçen açıklamalar dikkate alınarak yazılması şarttır.
Gecici kapasite raporu
Geçici Kapasite Raporlarının yapılma amacı genel olarak Ön Kapasite Raporu düzenlenmiş, ancak montajını bu süre içerisinde tamamlayamayan veya geçerli nedeni olan tesislere, tesisin son durumuna göre bir yıl süreli olmak üzere ve kapasite raporunda yıllık tüketim kapasitesi bölümününe alt kısmına gerekçesi yazılmak koşuluyla geçici kapasite raporu düzenlenebilmektedir. Geçici kapasite raporları, kriteri hazırlık safhasında olan makine teçhizat ile, işletmede üretimin aksamasına neden olacak makul bir sebebe dayanması halinde ve ilgili Odanın bu durumu bildirerek Birlikten talep etmesi halinde geçici olarak onaylanabilir. Ancak bu gibi hallerde kapasite raporunun ne kadar süre ile geçerli olduğu belirtilmektedir. Bu süre belirtilmeyip sadece "geçici olarak onaylanmıştır" ibaresini taşıyan kapasite raporlan geçerlik süresi bir yıl olarak kabul edilmektedir. Ön kapasite raporu geçerlik süresi bitiminden önce kapasite raporlarının, raporu tanzim eden eden oda tarafından kapasite raporu haline dönüştürülmesi için yenilenmesi gerekmektedir.
makine kapasite hesaplama
Kapasite raporlarının hazırlanmasında Kapasite Esasları Kitabında belirtilen esaslar ile Birlikçe yapılacak duyurularda belirtilen prensip, tarif, yöntem ve kriterlere uyulmâsı gerekmektedir. Makine kapasite tespiti için kriterler mevcut ise, bu kriterler dikkate alınarak üretim ham ve yardımcı madde kapasiteleri hesaplanır. Makine kapasitesi için Tesbit edilmiş bir kriter mevcut değilse; Üretimin hammadde hazırlama üniteleri, şekillendirme üniteleri , imalat üniteleri, ambalajlama ünişteleri safhalarıdır kronometre yöntemiyle darboğaz araştırması yapılmalı ve kapasite tesbit edilmeldir. Darboğaz araştırması yapılırken kapalı ve açık sahanın yükleme, boşaltma, hammadde ve mamul madde depolama işlemlerine elverişli olup olmadığının araştırılması gerekmektedir.b. İmalat prosedürü belirli bir formüle göre imal ediliyor ise, bu formül yardımıyla reaksiyon süresi dikkate alınarak kapasite hesabı yapılabilir. Bu durumlara uymayan hallerde ise son yılın (şayet varsa son üç yılın) Fiili üretim ve tüketim miktarları esas alınarak ve makine degerleme eksperinin uygun bulduğu bir gelişme payı ilavesiyle bir tesbit yapılabilmektedir. . Özellikle maden çıkarılması, tiner, neft gibi imalat konuları, kağıt vb. kesim işlemleri gibi işlemlede kullanılabilir) Ancak bu gelişme payı gerçekleşmiş olan üretimin hiçbir zaman % 25 fazlasın geçemez. Fason üretimyapttıran yaptıran firmalara kapasite raporu düzenlenemez. Aynı çatı altında birden fazla firmaya ait üretim yapan tesis mevcut ise ve her biri için ayrı ayrı kapasite Raporu düzenlenmesi talep edildiğinde, makina ve tesisatın bina içinde birden fazla işyeri olduğu görüntüsü vermesi, muhasebe ve işçi kayıtlarının farklı olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Aynı firmanın farklı yerlerde işyerleri bulunduğu takdirde her biri için ayrı ayrı kapasite raporu düzenlenebilir. Ancak aynı üretimi tamamlayan farklı işyerleri varsa tek raporda birleştirilmesi gerekir. Komple sanayi ve üretim tesislerin bir bölümünün kiraya verilmesi halinde, kiralayan firmalara veya taşeron firmalara airt kapasite Raporu düzenlenemez. Buna örenk olarak komple yağ tesisleri, un ve yem fabrikaları, çimento fabrikaları vb. tesislerde genellikle taşeron firmalar çalıştırılmaktadır.
Seri üretim yapılması durumunda: Seri halde yapılan üretim için tezgah ve yardımcı makinalar ile yeterli sayıda çalışan işçilerden oluşan bant sistemi veya planlanan üretime göre dizilmiş tezgah grubunun olması şartı ile, kapasite hesabı makine degerleme uzmanı tepitleri de göz önüne alınarak seri üretim olarak hesaplanır.
Seri ve kontünü imalat yapan tesislerde İmalat durdurulduğu zaman, makina ve tesisatta büyük hasar meydana gelir ve işletmede büyük hammadde ve enerji kayıplarına neden olunursa, o işletmede teknolojik zorunluluk vardır. Bu nedenle imalat günde üç vardiya devam etmektedir.
makine kapasite hesaplama yöntemleri
Makine kapasite hesaplama aşamasında Makina ve Tesisat degerlemesei yapılarak tesiste mevcut makina ve teçhizatın ismi, teknik özellikleri ve kapasite hesaplanmasında esas alınan tüm bilgiler her makina ve teçhizat için ayrı ayrı belirtilecektir. Makina ve teçhizat bu sahifeye sığmazsa ek sahife kullanılabilir. Kapasite Esasları kitabında puanlamayı gerektiren makina ve cihazlar için puanlar yazılır. Yerli veya ithal makinalar durumuna göre işaretlenir. Motor gücü, beygir gücü cinsinden (HP) yazılır. Motor gücünün dışında elektrik enerjisi ile çalışan bir cihaz mevcut ise (rezistans kaynak trafoları gibi) bunları da çektiği elektrik enerjisi KW cinsinden yazılır. Puanlar, motor güçleri ve çekilen enerji miktarları eksperler tarafından toparlanarak toplam hanesine yazılmaktadır. Tesiste mevcut kontrol labaratuvarı cihaz ve aletleri belirtilir. Tesiste kiralanmış makina ve tesisat varsa T "Kiralanmış Makina ve Tesisat başlığı ilave edilir ve kiralama süresi sonu ve kiraya veren firmanın T.Sicil No'su ve ünvanı da açıklanır. Kiraya veren firmanın geçerli kapasite Raporu varsa ve kalan makina-tesisat ile üretime devam edebiliyorsa, kiraya verilen makina tesisat Tablo I'den çıkarılarak yeni kapasite raporu düzenlenir. Veya kapasite raporunda kiraya verilen makina ve tesisatın üretimi ile ilgili bölümü içeren iptal yazısı gönderilir. Kapasite raporundaki diğer kısımlar geçerliliğini korur. Firmanın makina ve tesisatının tamamı kiraya verilmiş veya eldeki makina tesisat ile üretime devam edemeyecek durumda ise Oda kapasite raporunun iptali için odaya belge gönderilir.Kapasite hesaplama tablosu : Firmaya ait kapasite raporunun hangi amaçla düzenlendiği; ön kapasite; ilk kapasite (oda ve ünvan değişikliği), yenileme (süre dolumu), Tevsi durumlarında kutular işaretlenerek. Bu tabloda kapasite hesapları, kapasite , esasları kitabında belirtilen yöntem ve kriterlere göre yapılmalıdır.
Üretilen Mallar ile ilgili olarak : Bu tabloya; üretilen malın ismi, özelliği miktarı ve birimleri ileilgili olarak hesaplamalar gözönünde tutularak genel tanımlardan kaçmak suretiyle ayrı ayrı yazılmalıdır.
Tesis Yıllık Tüketim Kapasitesi : Kapasite hesap tablosunda ve neticeleri gösterilmiş olan ana ve yardımcı tüketim maddeleri ile ambalaj maddelerinin cinsleri birimleri ve miktarları ayrı ayrı (rakamla ve yazıyla) yazılır. Ana ve yardımcı madde isimlerinin yazılmasında o maddelerin teknik isimlerinin yazılmasına dikkat edilmeli, marka ticari ve özel isimlerden kaçınmalıdır.
Sektörel Haberler
Sektörel Linkler
- Firmamızda raporlar SPK lisanslı uzmanlar tarafından hazırlanmaktadır.
- http://www.spk.gov.tr
(SPK)Sermaye Piyasası Kurulu - http://www.spl.com.tr
(SPL) Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş - http://www.bddk.org.tr
(BDDK) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu - http://www.lidebir.org
(Lidebir) Lisanslı Değerleme Şirketleri Birliği Derneği - http://www.tdub.org.tr
(TDUB) Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği - http://www.gyoder.org.tr
(GYODER) Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği - http://www.ivsc.org
(IVSC) Internetional Valuation Standards Committee - http://www.appraisers.org
(ASA) American Society of Appraisers - http://www.appraisalinstitute.org
(AI) Appraisal Institute - http://www.tegova.org
(TEGoVA) The European Group of Valuers - http://www.rics.org/tr
RICS