Geçtiğimiz süreçte üretimde yaşanan yükseliş, buna paralel olarak ihracat gelirlerine de yansıdı. 3,2 milyar dolar olan maden ihracatı, geçtiğimiz yıl 4,5 milyar doları aştı.Madencilikte hızlı büyüme ve yüksek ihracat potansiyeli gören gruplar, yeni maden sahası yatırımlarına yöneldi.
Sektörün yeni oyuncularından Akfen holding ilk üretimine başladı. Kastamonu’da bakır üretimine başlayan Akfen bünyesinde bulunan firmalardan Acacia Maden, önümüzdeki süreçte aynı bölgede yedi sahada daha araştırmalara başlayacak. Harput Madencilik ise Ordu ve Artvin’de ruhsat sayısını beşe çıkarmayı planlamakta. Maden değerlemesi raporu hazırlanması konusunda çalışmalara hız verildiği ifade edilmekte. Özellikle kromda dünyada en büyük maden şirketlerinden biri olan Yıldırım Group bünyesindeki Eti Krom ve Yıl-maden ise yatırım için 30’un üzerinde saha ile ilgilenmekte.Sektörün en büyük şirketlerinden biri olan, krom, çinko ve kurşun üreticisi Dedeman Madencilik ise bu dönemde yeni fırsatları değerlendirmeyi planlarken, sektörün yeniyatırımcılarından Niziplioğlu Holding, iştiraki olan Nimaş şirketi ile altın madeni işine girdi.
Maden Sektoru Genel Durumu
Maden çeşitliliğinde dünyada 10’uncu sırada yer alan Türkiye’de 14 milyon hektar ruhsatlandırılmış saha, 17 bin adette ruhsat bulunuyor.2018 yılında bor üretimi 2,42 milyon ton, altın üretimi 30 ton, kömür üretimi 101,5 milyon ton olarak gerçekleşti. Bu süreçte ihale edilen bin 248 maden sahasından 253 milyon TL gelir elde edildi. Üretilen madenlerin satışından 874 milyon TL ise devlet hakkı geliri elde edildi. Ayrıca, bin 704 maden ruhsatı için başvuruda bulunuldu.501 adet işletme, 2 bin 23 adet de arama ruhsatı düzenlendi. 300 milyon dolarlık yatırımla bakır madeni üretmeye başlayan Akfen Holding bünyesindeki Acacia Maden, üretime başladı.Şirket, yıl sonunda 1,5 milyon ton cevheri çıkararak 65 bin ton bakır konsantresi üretmeyi planlıyor.
Eti Krom’u 2004 yılında özelleştirme ihalesiyle alan Yıldırım Group ise Türkiye’nin en büyük krom üreticisi ve ihracatçılarından Elazığ’ın Güleman Bölgesi’nde faaliyetlerine devam etmekte. Eti Krom Alacakaya yöresinde bulunan Kef Dağı’ndaki farklı maden ocaklarından kromit cevheri çıkartıyor. Grubun Yılmaden çatısı altında yer alan Yılkrom yatırım şirketi ise büyük çoğunluğu krom olmakla birlikte demir, kurşun, çinko gibi farklı maden sahalarının lisansları ile faaliyetine devam etmekte. Maden sektörü durum değerlemesi raporu hazırlanması aşamasında oldukları ifade edilmekte
Yıldırım madencilikte Türkiye’nin yanı sıra yurtdışında da yeni yatırımlar planlıyor. Özellikle Özbekistan ve Kazakistan’da yatırımları devreye almaya hazırlanan firma, 2018 yılında Kazakistan’ın ulusal maden arama şirketi Qaz-geology ile yaptığı anlaşmalar sonrasında iki altın, üç krom sahasında maden arama çalışmalarına başladı.
Dedeman Madencilik, bu yıl toplamda 5 milyon dolarlık bir yatırım yapacak.Krom, çinko ve kurşun cevherleri madenleri bulunan dedeman grup, global ekonomik darboğaza karşılık 2019 yılında maden işletmelerinde üretime yönelik hazırlık yatırımları 4 milyon dolar, makine ekipman parkı yenilemeye yönelik yatırımları da yaklaşık 1,2 milyon dolar olmak üzere toplam 5 milyon doları aşan bir yatırım hazırlığı iiçerisinde.
Madencilik sektöründe girişimlerini artıran Delta Grubu Krom, çinko ve kurşun madenciliğinde faaliyetleri olan grup, Bakır madenciliğine girmeyi planlıyor. şirket bunun için birkaç sahayı yakından takip ediyor.
Madencilik Sektörü durum değerlemesi
Günümüzde dünyada ticareti yapılan 90 çeşit madenden 77’sinin Türkiye’de varlığı saptanmış olup halihazırda 60 civarında farklı maden ve mineral üretimi yapılmaktadır. Dünya metal maden rezervlerinin yüzde 0,4’ü, endüstriyel ham madde rezervlerinin yüzde 2,5’i, kömür rezervlerinin yüzde 1,0’i ve jeotermal potansiyelinin yüzde 0,8’i Türkiye’de bulunmaktadır. Zengin maden rezervine sahip olunmasına karşın madenciliğin GSMH’daki payı henüz %1’ler seviyesindedir.
2019 yılı Nisan ayında madencilik ve taş ocakçılığı endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %9,2 oranında, bir önceki aya göre ise %7,8 oranında azalmıştır. Madencilik sektörünün gelişip büyümesine imkân verilmediği takdirde sektörün GSMH içindeki %1,0 olan payı daha da azalacaktır. Sektörde faaliyet gösteren yatırımcılar düzeyinde yapılan araştırmalar sonucunda bu düşüşün nedeninin ilk sırada ruhsat ve izinlerin çok geç sonuçlanması, izinlerdeki belirsizlikler, ikinci sırada artan maliyetler, üçüncü sırada uluslararası ve iç piyasadaki daralmalar olduğu bu durumun, sektöre yeni girişimcilerin katılmasını engellediği gibi mevcut madencilik faaliyetlerinin küçülmesine sebep olmaktadır.
Madencilikle ilgili istatistiklere bakıldığında, 2010 yılında 9.461 olan ruhsat müracaat sayısının 2018 yılında 1.708, 2019 yılının ilk altı ayında ise 608 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Genel ruhsat sayısı bakımından ise 2010 yılında 43.166 olan toplam arama ve işletme ruhsat sayısı şu anda 16.435 de kalmıştır. Sonuçta arama ve işletme ruhsat sayılarının düştüğü, çok sayıda özel ve tüzel kişinin ruhsatlarını terk ederek sektörden çekildiği görülmektedir.
makina değerlemesi konusunda daha fazla bilgi alabilirisiniz.
.