Zorunlu Maden sigortasi
Sigortacılık sektörünün gelişmesi ile birlikte geçmişte sadece meydana gelen hasarı telafi etmek maksadıtla çalışmakta olan sigorta ekspertiz şirketleri, riskli alanlardaki zorunlu sigortalar ile birlikte sigorta hizmeti verdikleri sistemleri denetleyen ve iyileştiren bir yapıya bürünmeye başlamışlardır. Ülkemizdeki en iyi örneklerinden biri de zorunlu maden sigortası olarak karşımıza çıkmaktadır. Yer altı madenciliği ve hem yer altı hem de yer üstü kömür madenciliği faaliyetlerinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerin, madencilik faaliyetlerinin icrası esnasında meydana gelebilecek kazalara karşı güvence olarak tesislerinde istihdam ettikleri, üretim ve üretim hazırlığı faaliyetinde bulunan personellerine Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası yaptırmak zorundadır. Yer üstündeki madenlerde ise kömür madenleri dışarıda bırakıldığı durumda bir zorunluluk bulunmuyor.
Soma ve Ermenek’te Türkiye tarihindeki en acı iş maden kazaları gerçekleşti. Kamu, özel sektör tarafından yapılan kontrol ve denetimlerdeki eksik noktaların giderilmesi, madencilik sektöründe denetimlerin sıkılaşması ve önlemlerin kalitesinin artırılması amacı ile sigorta sektörüne önemli bir görev verildi ve madencilikte gelişmiş ülkelerdeki gibi zorunlu maden sigortası kullanılması karı alındıç 2015 yılında uygulamaya giren uygulama ile birlikte yer altı madenleri ve yer üstü kömür ocaklarında sigorta yaptırılması zorunluluğu getirildi. Zorunlu madren sigortasıolarakta bilinen Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası, 26 Ocak 2015 tarihli ve 2015/7249 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile zorunlu hale getirildi. Karar, Bakanlar Kurulu tarafından Sigortacılık Kanunun 13. maddesinde yer alan “Bakanlar Kurulu, kamu yararı açısından gerekli gördüğü hallerde zorunlu sigortalar ihdas edebilir” hükmüne dayanarak alındı. Zorunlu maden sigortasıyla ilgili talimat ve tarifeler ise 6 Mayıs 2015 yılında 29347 sayılı Resmi Gazete’de yayınlandı. Genel şartların hazırlanması ve yayınlanması ise ağustos ayının sonlarını buldu. Hazine Müsteşarlığı, 27 Ağustos 2015 tarihinde Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartlarını yayınlayarak maden sigortalarıyla ilgili çalışmayı tamamladı.
Zorunlu deprem sigortası yapılması için bölgede sigorta şirketlerinin görevlendirdiği tecrübeli sigorta eksperlerince bir risk değerlendirme analiz çalışması yapılmaktadır. Madencilik işletmesinde yapılan risk değerlendirmesinde olumlu sonuç alamayan maden şirketleri zorunlu olan madden sigortasını yaptıramıyor. Denetimlerden geçemeyen madenlere lisans verilmiyor. Zorunlu deprem sigortasını yaptıramayan bir maden önceki denetimlerden geçip lisans almaya hak kazansa bile takip eden rutin denetimlerde onay alamazsa, elindeki lisans yine de iptal ediliyor. Sigorta poliçesi düzenlenmeden önce maden işletmesinde eksperler aracılığıyla risk incelemesi yapılmasının yanısıra poliçe başlangıcından lisansın devam etmesi için yılda 4 defa olmak üzere bu risk incelemesi tekrar ediliyor. İncelemeyi ise en az 3 yıllık maden tecrübesi olan sigorta eksperleri ve maden mühendisleri yapabiliyor.
Zorunlu maden sigortası olarakta adlandırılmış olan “Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası” sigortacılık için son derece önemli bir ürün olarak karşımıza çıkmaktadır. Toplamda 533 canlı poliçenin bulunduğu branşta 40 milyon liraya yakın prim üretilmekte ve 2019 sonunda 39 milyon 266 bin liralık üretim yapılırken 2020’nin 10 aylık rakamlarına göre branştaki toplam üretim 30 milyon 700 bin liraya ulaşmış durumdadır. Bu üretiminin %76’sı acente üzerinden gerçekleştiriliyor. Aynı zamanda sektörde maden sigortası kesen şirket sayısı da çok yüksek değil. Türkiye Sigorta Birliği’nin rakamlarına bakıldığında 2020 yılında sadece 12 şirket zorunlu maden sigortası kesmiş ve bunlar arasında poliçe sayısı 10 üzerinde basamaklı olan sadece 2 firma, 100 üzrinde sadece bir şirket bulunuyor.
Ancak genel duruma bakıldığında bu tarz ürünler sigorta sektörünü hasarı ödeyen rolünden ziyade hasarın gerçekleşmesini engelleyen proaktif bir pozisyona getiriyor. G2015 yılında yürürlüğe giren uygulamadan sonra, alınan son verilere göre 2018 – 2019 yıllarını kapsayan 2 yıllık süre içerisinde maden kazalarında %58 oranında bir düşüş yaşandı.
2015 YILINDAN GÜNÜMÜZE “MADEN SİGORTASI”
• Yaklaşık olarak 2000 maden işletmesi için 4 bin 211 ayrı maden risk inceleme heyeti görevlendirildi ve bu heyetler başarı denetimleri başarı ile yerine getirdi,
• Gerçekleştirilen risk inceleme uygulamaları sonucunda 172 maden işletmesi lisans alamadı,
• Raporlamalar sonucunda 219 adet maden işletmesi yüksek riskli bulundu,
• Yine uygulamanın yürürlüğe girmesi ile gerçekleştirilen risk inceleme uygulamaları sonucunda hazırlanan raporlar ile 159 adet maden işletmesinin koşullarında iyileştirme sağlandı.Yaklaşık 3 yılda 3 bin 600’den fazla madene komite ataması yapılıp 1000’in üzerinde sigorta sözleşmesi düzenlenirken, zorunlu sigorta kapsamındaki maden ocaklarının ekspertiz ve denetimleri daha sık yapıldı ve bulunan eksikliklerinin süre verilerek tamamlanması sağlandı. Bu süreçte uygun olmayan maden ocaklarında ise Maden İşleri Genel Müdürlüğü’ne (MİGEM) bilgi paylaşımı yapılıp, üretime hazırlık ve üretime yönelik faaliyetlere izin verilmeyerek ruhsatlarının iptal edilmelerine kadar ağır cezai hükümler getirildi ve iş kazaları önlenmeye çalışıldı.
sigorta degerleme raporu ve Makine degerlemesi hizmet verdiğimiz sektörler Referans listesine ulaşabilirsiniz.
SPK Degerleme Haberler
SPK degerleme raporu Sektörel Linkler
- Firmamızda raporlar SPK lisanslı uzmanlar tarafından hazırlanmaktadır.
- http://www.spk.gov.tr
(SPK)Sermaye Piyasası Kurulu - http://www.spl.com.tr
(SPL) Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş - http://www.bddk.org.tr
(BDDK) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu - http://www.lidebir.org
(Lidebir) Lisanslı Değerleme Şirketleri Birliği Derneği - http://www.tdub.org.tr
(TDUB) Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği - http://www.gyoder.org.tr
(GYODER) Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği - http://www.ekspermedia.com
EksperMedia Değerleme Media Kuruluşu - http://www.ivsc.org
(IVSC) Internetional Valuation Standards Committee - http://www.appraisers.org
(ASA) American Society of Appraisers - http://www.appraisalinstitute.org
(AI) Appraisal Institute - http://www.tegova.org
(TEGoVA) The European Group of Valuers - http://www.rics.org/tr
RICS